Tăng huyết áp là bệnh phổ biến và hay gặp nhất trong các bệnh tim mạch nó còn là “tên giết người” thầm lặng. Nghĩa là không triệu chứng rầm rộ nhưng lại dẫn đến nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong.

I. Dấu hiệu tăng huyết áp

- Tăng huyết áp không có dấu hiệu đặc trưng. Các triệu chứng của tăng huyết áp rất phức tạp và nặng nhẹ khác nhau. Những dấu hiệu hay gặp của tăng huyết áp là: Choáng váng nhức đầu; mất ngủ, chóng mặt, ù tai, hoa mắt, khó thở, đau tức ngực, hồi hộp, đỏ mặt, buồn nôn. Một người khi có các dấu hiệu kể trên cần nhanh chóng kiểm tra huyết áp tại nhà và đến các cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời.

- Đo huyết áp:

+ HA tâm thu ≥ 140mmHg

+ HA tâm trương ≥ 90mmHg.

Đo ở 2 lần khám, mỗi lần khám được đo ít nhất 2 lần. Bệnh nhân được nghỉ ngơi trước khi đo 5 phút.

II. Biến chứng của tăng huyết áp.

Bệnh tăng huyết áp có thể dẫn đến:

- Tai biến mạch máu não.

- Nhồi máu cơ tim.

- Suy tim.

- Suy thận.

- Mù loà.

- Những biến chứng này ảnh hưởng nặng nề đến người bệnh, gây tàn phế hoặc tử vong.

III. Một số yếu tố nguy cơ của bệnh tăng huyết áp

1. Tuổi: nguy cơ tăng huyết áp tăng cùng với tuổi, nhất là ở người từ 45 tuổi trở lên.

2. Thừa cân béo phì: người thừa cân, nam vòng bụng ≥90cm, nữ vòng bụng ≥80cm.

3. Sử dụng rượu bia, thuốc lá.

4. Ăn nhiều muối, ít rau quả.

5. Ít hoạt động thể lực.

6. Căng thẳng tâm lý.

7. Mắc các bệnh mạn tính như bệnh thận, đái tháo đường, …

8. Tiền sử bệnh trong gia đình: nguy cơ tăng huyết áp gia tăng nếu trong gia đình đã có người bị tăng huyết áp.

IV. Dự phòng bệnh tăng huyết áp

Kiểm tra huyết áp thường xuyên là biện pháp quan trọng nhất để phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp, thông qua khám sức khỏe định kỳ hoặc qua các lần đi khám, kiểm tra sức khỏe tại các cơ sở y tế.

1. Chế độ ăn hợp lý: Giảm ăn mặn (dưới 5g muối/ngày); tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi; hạn chế thức ăn có nhiều mỡ động vật.

2. Duy trì cân nặng lý tưởng : cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ. Tích cực giảm cân (nếu quá cân).

3. Hạn chế uống rượu, bia; ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào.

4. Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: tập thể dục, đi bộ, đi xe đạp hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày.

5. Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh; cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý; tránh bị lạnh đột ngột.

Người bị bệnh tăng huyết áp cần được khám sàng lọc, phát hiện sớm. Bên cạnh áp dụng các biện pháp tích cực thay đổi lối sống như trên, bệnh nhân cần được theo dõi, quản lý bệnh lâu dài và điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc để giảm bớt các nguy cơ xảy ra biến chứng và để duy trì mức huyết áp hợp lí.

Tài liệu tham khảo: Quyết định 3192/QĐ-BYT ngày 31 tháng 08 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp”

Người viết bài: Hồ Thị Mỹ Hạnh (khoa YTCC)