- Giếng khơi: Dù đã dùng nilông và nắp bịt kín miệng
giếng, nước trong giếng vẫn bị ô nhiễm rất nặng vì nắp và nilông chỉ ngăn rác,
cặn vào giếng chứ không ngăn được nước bẩn vào giếng. Quá trình xử lý nước được
tiến hành theo 3 bước sau đây:
Bước 1. Thau rửa giếng nước.
- Khơi thông tất cả các vũng nước xung quanh khu vực giếng.
- Tháo bỏ nắp và nilông bịt giếng.
- Trước khi làm trong và khử trùng phải tiến hành thau vét giếng,
Dùng nước giếng dội lên thành cho trôi hết đất cát và rác bám trên thành giếng
và sàn giếng.
+ Nếu giếng ngập, lụt nước đục:
Phải tiến hành thau vét giếng. Múc cạn nước và vét hết bùn cặn.
Các vùng có điện hoặc máy nổ thì dung máy bơm điện hút cạn nước rồi thau vét
giếng. Trong trường hợp không thể thau vét được thì nên chọn 175iếng khác để
xử lý và dùng chung. Nếu tất cả các giếng trong khu vực không thể thau vét được
thì có thể áp dụng biện pháp xử lý tạm thời: múc vài chục lít lên làm bể chứa
rồi đánh phèn và khử trùng, dùng hết làm mẻ khác, chờ vài ngày sau múc nước
giếng xuống thấp tiến hành thau rửa.
Trường hợp không có phèn chua để làm trong nước: làm một bể lọc
cát tạm thời bằng thùng, xô hay vại thể tích khoảng 20-30 lít. Đục 1 lỗ đường
kính 1cm trên thành cách đáy thùng 5cm, cho một ít gạch vỡ lót ở đáy, đặt một
mảnh bao tải gai lên trên rồi đổ cát dày khoảng 25-30cm. Đổ nước giếng vào cho
đến khi nước chảy ra trong thì lấy để khử trùng.
+ Nếu giếng bị ngập nhưng nước lụt không tràn vào trong giếng và
nước giếng trong:
Vẫn phải khử trùng trước khi sử dụng. Nếu điều kiện cho phép thì
múc cạn và thau rửa, nếu không thì có thể tiến hành khử trùng ngay nước trong
giếng để sử dụng.
Chú ý:
- Các giếng đã bị ngập lụt thì nhất thiết phải thau rửa và khử
trùng mới được sử dụng.
- Khi có hàng loạt các giếng bị ngập, lụt nhu cầu cấp nước lớn mà không
đủ lực lượng xử lý nước thì ở mỗi cụm dân cư chọn một vài giếng ít bị ô nhiễm
xử lý trước để lấy nước dùng ngay.
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật của các tỉnh thường xảy ra bão lụt
cần chuẩn bị một máy phát điện nhỏ và một máy bơm nước để có thể mang đi xử lý
một số giếng nước cho các cụm dân cư trong trường hợp cần thiết.
Bước 2. Làm trong nước giếng
Dùng phèn chua (loại thường dùng làm phèn nhôm) với liều lượng
50g/1m3 . Hòa tan hết lượng phèn cần thiết vào một gầu nước,
tưới đều lên giếng nước, thả gầu chìm sâu xuống nước rồi kéo mạnh lên khoảng 10
lần rồi để 30 phút đến 1 giờ cho cặn lắng hết thì tiến hành khử trùng.
Bước 3. Khử
trùng giếng nước
Về nguyên tắc nước giếng sau khử trùng cần có nồng độ Clo thừa
0,5-1,0 mg/lít (có mùi nồng của Clo).
Tính lượng Cloramin B cần thiết cho giếng nước trên cơ sở nồng độ
cần thiết là 10g/m3 . Có thể dùng một số hóa chất khác như:
Clorua vôi 20% (13g/m3 ) hoặc Clorua vôi 70% (4g/m3 ).
Múc một gầu nước hòa lượng hóa chất nói trên vào nước, lưu ý phải
khuấy tan cho hết. Tưới đều gầu nước này vào giếng. Thả gầu chìm sâu đến nửa
cột nước rồi kéo lên xuống khoảng 10 lần. Nếu không ngửi thấy mùi Clo trong
nước thì cho thêm khoảng 1/3 thìa canh bột hóa chất nói trên vào giếng và khuấy
đều, cho thêm đến khi nước giếng có mùi Clo thì thôi. Dùng nước giếng này dội
lên thành giếng để khử trùng, sau đó để khoảng 30 phút là có thể dùng được.
Chú ý:
- Nếu nước chưa được làm trong hoàn toàn thì thường phải cho thêm
bột Cloramin B.
- Sau khi khử trùng ngửi thấy mùi Clo thì việc khử trùng mới có
tác dụng.
- Nước đã khử trùng bằng Cloramin như trên vẫn phải đun sôi mới được uống.
Trong trường hợp không có hóa chất khử trùng, chỉ ăn uống
nước đã đun sôi 10 phút trở lên và không ăn các loại rau sống rửa bằng nước
chưa khử trùng.
- Giếng khoan: Bơm hết nước đục và bơm tiếp 15 phút nữa
bỏ nước đi sau đó có thể sử dụng được. Cần chú ý làm vệ sinh bơm, sàn giếng.